Niezwykła dziura ozonowa nad Europą

[forest 7041]

WyjÄ?tkowo mro??ne powietrze jakie nap??ynÄ???o nad EuropÄ? na du??ej wysoko??ci ponad powierzchniÄ? ziemi spowodowa??o powstanie miniaturowej dziury ozonowej, kt??ra siÄ?gnÄ???a tak??e Polski.

 

Niezwyk??e zjawisko ma miejsce wysoko w atmosferze nad EuropÄ?. Powsta??a tam niewielkich rozmiar??w dziura ozonowa, bardzo podobna do tej, kt??ra wystÄ?puje nad AntarktydÄ?.

 

Wcze??niej mieli??my z niÄ? do czynienia w styczniu 2006 roku, podczas poprzedniej fali tak silnych syberyjskich mroz??w. Wtedy dziura ozonowa mia??a najwiÄ?kszÄ? intensywno??Ä? w ca??ej historii pomiar??w.

 

Tym razem nic nie wskazuje na to, aby mia??a byÄ? r??wnie silna, ale jednak ??rodki ostro??no??ci sÄ? wskazane. NajwiÄ?kszy ubytek ozonu ma obecnie miejsce nad norweskim Svalbardem.

 

Jednak zewnÄ?trzne czÄ???ci dziury ozonowej siÄ?gajÄ? znacznie dalej na po??udnie w kierunku Islandii, wschodnich wybrze??y Grenlandii, a nawet Wysp Brytyjskich i Irlandii.

 

Sonda?? wykonany za pomocÄ? balonu meteorologicznego nad miastem Torshavn, stolicÄ? Wysp Owczych, wskazuje na ekstremalnie niskÄ? temperaturÄ? w stratosferze. Na wysoko??ci 20 kilometr??w temperatura wynosi a?? minus 93 stopnie. Przy takiej temperaturze ozon marznie i ulega zniszczeniu.

 

To z kolei powoduje, ??e promienie ultrafioletowe (UV) mogÄ? swobodniej przenikaÄ? do powierzchni ziemi i atakowaÄ? ludzkÄ? sk??rÄ?. Normalnie temperatura na tej wysoko??ci nie przekracza minus 75 stopni, a wiÄ?c jest a?? o 20 stopni ni??sza.

 

W Polsce dziura ozonowa jest mniejsza, ale jednak pomiary wskazujÄ? na jej wystÄ?powanie. Balon meteo puszczony z ?eby o p????nocy pokaza??, ??e na wysoko??ci 20 kilometr??w temperatura spada do minus 77 stopni. Zazwyczaj mr??z jest o 10 stopni l??ejszy.

 

6 lat temu dziura ozonowa podczas fali syberyjskich mroz??w przechodzi??a od Wysp Brytyjskich przez Morze P????nocne i Kraje Beneluksu po Niemcy, DaniÄ? i PolskÄ?. Nawet w naszym kraju temperatura w stratosferze, czyli na wysoko??ci zaledwie 17 kilometr??w, spad??a do blisko minus 90 stopni, co jest historycznym rekordem.

 

Rekord pad?? tak??e nad HolandiÄ?, gdy balon meteorologiczny zanotowa?? temperaturÄ? w stratosferze dochodzÄ?cÄ? do minus 86,8 stopnia. Nad PolskÄ? dziurze ozonowej towarzyszy??y niskie chmury niosÄ?ce intensywne opady ??niegu.

 

DziÄ?ki temu po czÄ???ci byli??my chronieni przez gro??nym wp??ywem promieniowania ultrafioletowego UV, ale przy rozpogodzeniach wp??yw promieniowania by?? intensywniejszy. Naukowc??w najbardziej ciekawi to, co dzieje siÄ? wysoko ponad ziemiÄ? w warstwie ozonosfery, kt??ra przy tak rekordowym mrozie jest skutecznie niszczona. Jakie bÄ?dÄ? tego globalne efekty, dowiemy siÄ? w niedalekiej przysz??o??ci.

 

Opr??cz gro??nych zjawisk na niebie zobaczyÄ? mo??na niezwyk??e ob??oki iryzujÄ?ce. SÄ? to ob??oki o kszta??cie soczewkowatym, silnie mieniÄ?ce siÄ? barwami. WystÄ?pujÄ? na wysoko??ci oko??o 20-30 kilometr??w na ziemiÄ?. Obserwowane sÄ? bardzo rzadko, g????wnie zimÄ?, nied??ugo po zachodzie s??o??ca, m.in. w krajach skandynawskich, w Szkocji i na Alasce.

 

Fizyczna budowa ob??ok??w iryzujÄ?cych jest dotychczas nie znana. Przypuszcza siÄ?, ??e mogÄ? siÄ? one sk??adaÄ? z drobniutkich kropelek wody lub kulistych czÄ?stek lodu. MajÄ? one zwiÄ?zek z silnymi mrozami w wy??szych partiach ziemskiej atmosfery oraz warstwÄ? ozonowÄ?.

 

 

Ilo??Ä? ozonu w atmosferze w dniu 31 stycznia 2012 roku. Dane: NCEP.

 

 

??r??d??o twojapogoda.pl