Alkoholowy Zespół Płodowy - o skutkach picia w czasie ciąży

[forest 7041]

fot. Thinkstock

 

â?žLampka wina przecie?? mi nie zaszkodzi!â? â?? takie s??owa czÄ?sto padajÄ? z ust przysz??ych mam. Co wiÄ?cej, nawet rodzina i przyjaciele zachÄ?cajÄ? czasem ciÄ???arne kobiety do â?žjednego kieliszkaâ?, bo to przecie?? â?žpoprawi jako??Ä? krwiâ?. A jaka jest prawda?

 

Szacuje siÄ?, ??e oko??o 4 dzieci na 100 rodzi siÄ? z alkoholowym zespo??em p??odowym (FAS â?? Fetal Alcohol Syndrom). Jednak diagnozÄ? dostaje tylko kilkoro z nich. Spo??eczna wiedza o FAS jest niewielka. Niewiele os??b s??ysza??o o tym syndromie, wliczajÄ?c w to nawet specjalist??w, zajmujÄ?cych siÄ? najmniejszymi cz??onkami spo??ecze??stwa.

 

FAS jest wywo??any spo??ywaniem przez matkÄ? alkoholu w czasie ciÄ???y. Okazuje siÄ?, ??e alkohol ma znacznie bardziej szkodliwe dzia??anie na p????d ni?? narkotyki (marihuana, kokaina, itp)!

 

Alkoholowy Zesp???? P??odowy nazywany bywa wadÄ? ukrytÄ?, gdy?? nie zawsze od razu widaÄ?, i?? dziecko cierpi na jakie?? zaburzenie. Dlatego te??, aby postawiÄ? diagnozÄ?, niezbÄ?dne jest potwierdzenie przez matkÄ?, ??e spo??ywa??a alkohol w czasie ciÄ???y. Niestety, nie zawsze jest to ??atwe. WiÄ?kszo??Ä? mam wstydzi siÄ? tego i woli przemilczeÄ? fakt, i?? zdarza??o im siÄ? â?žco?? wypiÄ?â?. Co wiÄ?cej, badania wskazujÄ? na to, i?? znaczna wiÄ?kszo??Ä? dzieci z FAS nie wychowuje siÄ? w swoich rodzinach biologicznych, ale zosta??a adoptowana lub znajduje siÄ? w domach dziecka. To znowu znacznie ogranicza mo??liwo??Ä? diagnozy.

 

Kolejnym kryterium do zdiagnozowania FAS jest wystÄ?powanie objaw??w somatycznych u dziecka. Chodzi tu przede wszystkim o spowolnienie rozwoju fizycznego, a tak??e o wystÄ?powanie szczeg??lnego rodzaju anomalii twarzy (m.in. kr??tki zadarty nos, opadajÄ?ce powieki, wÄ?ska g??rna warga, ma??o??uchwie, s??abo zaznaczona rynienka podnosowa, itp.) Do diagnozy FAS wystarczÄ? dwie zmiany w wyglÄ?dzie twarzy. Jednak trzeba tutaj uwa??aÄ?, gdy?? u noworodk??w trudno jest te anomalie wykryÄ?, a z wiekiem twarz r??wnie?? siÄ? zmienia i dysmorfia nie jest ju?? tak widoczna. Najlepiej zmiany widoczne sÄ? pomiÄ?dzy 2 a 10 rokiem ??ycia. Anomaliom ulega tak??e budowa ko??czyn oraz narzÄ?d??w wewnÄ?trznych.

 

Nie wszystkie dzieci, kt??rych matki spo??ywa??y alkohol w czasie ciÄ???y, przejawiajÄ? widoczne zmiany w wyglÄ?dzie zewnÄ?trznym. Te dzieci diagnozowane sÄ? raczej z FAE, czyli p??odowym efektem alkoholowym, kt??rego przebieg jest nieco l??ejszy ni?? FAS.

 

FAS/FAE oznacza jednak nie tylko zmiany zewnÄ?trzne, ale r??wnie?? dysfunkcje m??zgu, a co za tym idzie, zaburzenia w uczeniu siÄ?, problemy natury psychospo??ecznej, czasem op????nienie umys??owe (chocia?? wiele dzieci z FAS posiada iloraz inteligencji w normie, a czasem nawet powy??ej przeciÄ?tnej). To w??a??nie uk??ad nerwowy nara??ony jest najbardziej na szkodliwe dzia??anie alkoholu. PamiÄ?tajmy, ??e wszystkie kom??rki nerwowe, jakie posiadamy, wykszta??ci??y siÄ? w??a??nie w okresie prenatalnym. Po urodzeniu nie powstajÄ? ju?? nowe neurony!

 

Wiadomo r??wnie??, ??e alkohol powoduje obumieranie kom??rek nerwowych. Dlatego te?? dzieci z alkoholowym zespo??em p??odowym przychodzÄ? na ??wiat z zmniejszonÄ? ju?? ilo??ciÄ? neuron??w. Dodatkowo sytuacjÄ? komplikuje fakt, ??e na skutek teratogennego dzia??ania alkoholu neurony r????nicujÄ? siÄ? w odmienny spos??b oraz tworzÄ? inne ni?? powinny po??Ä?czenia nerwowe. Dlatego te?? struktura m??zgu dzieci, kt??rych matki spo??ywa??y alkohol w czasie ciÄ???y mo??e byÄ? inna ni?? dzieci zdrowych.

 

Obszary m??zgu najbardziej nara??one na a dzia??anie alkoholu w okresie prenatalnym to: m????d??ek (odpowiedzialny za koordynacjÄ? ruch??w celowych, r??wnowagÄ?, napiÄ?cie miÄ???ni i ruchy oczu), p??aty czo??owe (odpowiedzialne za procesy planowania i kontrolÄ? emocji), hipokamp (odpowiedzialny za pamiÄ?Ä? i procesy uczenia siÄ?) oraz cia??o modzelowate (czyli spoid??o wielkie, odpowiedzialne za komunikacjÄ? obydwu p????kul).

Wszystkie wymienione powy??ej objawy FAS (czyli skutki wp??ywu alkoholu na p????d) sÄ? niestety nieodwracalne. Nie mo??na wyprodukowaÄ? wiÄ?kszej ilo??ci neuron??w czy zmieniÄ? operacyjnie struktur m??zgowych. Jednak dzieci takie cierpiÄ? przede wszystkim z powodu tzw. objaw??w wt??rnych, nak??adajÄ?cych siÄ? na te pierwotne anomalie.

 

Dzieci matek, kt??re spo??ywa??y alkohol bÄ?dÄ?c w ciÄ???y, objawiajÄ? szereg problem??w natury psychologicznej. Ich ??wiat jest troszkÄ? inny ni?? ??wiat zdrowego cz??owieka (na skutek zmienionych struktur m??zgu), dlatego te?? czÄ?sto nie my??lÄ? o skutkach swoich dzia??a??, ale dzia??ajÄ? najpierw, bywajÄ? agresywne lub padajÄ? ofiarÄ? agresji, mogÄ? odczuwaÄ? zmÄ?czenie czÄ???ciej ni?? inne dzieci, miewajÄ? napady z??ego humoru, sÄ? sk??onne do k??amstwa, ucieczek z domu, my??li samob??jczych. Bywa te??, ??e majÄ? problemy z prawem, przejawiajÄ? zachowania ryzykowne i potrzebujÄ? pomocy psychiatrycznej.

 

Dla rodzic??w taka sytuacja jest niezwykle trudna. Rozpowszechniona jest te?? opinia, ??e takim dzieciom nie da siÄ? pom??c. I rzeczywi??cie, z objawami pierwotnymi niewiele da siÄ? zrobiÄ?. Ale mo??emy przeciwdzia??aÄ? wszystkim objawom wt??rnym. Dlatego tak wa??ne jest propagowanie wiedzy na temat FAS, by rodziny jak najszybciej trafia??y na terapie oraz mog??y uzyskaÄ? stosowne informacje na temat syndromu i tego jak siÄ? przejawia.

 

Pa??stwowa Agencja RozwiÄ?zywania Problem??w Alkoholowych (PARPA) donosi, i?? oko??o 30 proc. kobiet spo??ywa alkohol w czasie ciÄ???y. Okazuje siÄ?, ??e nawet niewielka ilo??Ä? substancji mo??e zaszkodziÄ? dziecku. Dotychczas nie stwierdzono minimalnej bezpiecznej dawki alkoholu dla przysz??ych mam! Dlatego â?žnawetâ? kieliszek mo??e wyrzÄ?dziÄ? pewne szkody.

 

PamiÄ?tajmy, ??e alkohol nie jest bezpieczny i mo??e powa??nie zaszkodziÄ? naszemu dziecku. Jednak, zaprzestanie picia ma sens na ka??dym etapie ciÄ???y. Im szybciej przestanie siÄ? spo??ywaÄ? alkohol, tym mniej szk??d wyrzÄ?dzi on dziecku.

 

 

 

??r??d??o fitness.wp.pl