Leworęczni kontra praworęczni

[forest 7041]

fot. Thinkstock

 

Kto my??li logiczniej, a kto jest bardziej tw??rczy? Kto lepiej radzi sobie z orientacjÄ? w terenie, a kto lepiej rozwiÄ?zuje problemy naukowe?

 

Za to, czy jeste??my lewo- czy praworÄ?czni, odpowiada m??zg, kt??ry dzieli siÄ? na dwie p????kule. Wsp??lnie rzÄ?dzÄ? one funkcjami cia??a i procesami my??lowymi. Jednak nie sÄ? one identyczne, ka??da z nich specjalizuje siÄ? w innych obszarach. Lewa p????kula zawiaduje prawÄ? stronÄ? cia??a (rÄ?kÄ?, nogÄ?, uchem, okiem), a prawa â?? lewÄ? stronÄ?. Jedna z p????kul dominuje nad drugÄ?. Jest to tzw. lateralizacja, czyli stronno??Ä? (co oznacza, ??e jedna ze stron cia??a jest sprawniejsza ni?? druga).

 

Lateralizacja ustala siÄ? ju?? w okresie p??odowym. Do 6 roku ??ycia powinno siÄ? daÄ? sprecyzowaÄ?, czy dziecko jest lewo czy praworÄ?czne.

 

Je??eli jeste?? praworÄ?czny, prawdopodobnie dominuje u ciebie lewa p????kula m??zgowa. W przypadku osoby leworÄ?cznej dominujÄ?ca zazwyczaj jest p????kula prawa. IstniejÄ? r??wnie?? przypadki os??b, u kt??rych jedna z dominujÄ?cych czÄ???ci cia??a (czyli ta, kt??rej cz??owiek odruchowo u??ywa, np. pisze prawÄ? rÄ?kÄ?, nadstawia prawe ucho) znajduje siÄ? po tej samej stronie, co dominujÄ?ca p????kula. Bywa r??wnie??, ??e lateralizacja jest s??abo wykszta??cona (objawia siÄ? to m.in. oburÄ?czno??ciÄ?).

 

Je??eli chcesz upewniÄ? siÄ?, kt??ra strona dominuje w twoim ciele, zwr??Ä? uwagÄ? kt??rÄ? nogÄ? kopiesz pi??kÄ?, kt??rym okiem parzysz przez lunetÄ? (tudzie?? zwiniÄ?tÄ? kartkÄ? papieru), kt??re ucho przyk??adasz do s??uchawki telefonu, kt??rÄ? rÄ?kÄ? piszesz i rzucasz pi??kÄ?. Je??eli dominujÄ? u ciebie narzÄ?dy znajdujÄ?ce siÄ? po prawej stronie, najprawdopodobniej dominujÄ?cÄ? p????kulÄ? jest lewa (i odwrotnie).

 

Funkcje p????kul m??zgowych

Ka??da z p????kul odpowiada za inne obszary, wiÄ?c ludzie prawo i leworÄ?czni charakteryzujÄ? siÄ? r????nymi zdolno??ciami. Jednak nale??y pamiÄ?taÄ?, ??e p????kule wsp????pracujÄ? ze sobÄ?, mimo ??e wyspecjalizowa??y siÄ? w pe??nieniu r????nych funkcji. Dlatego te?? pobudzajÄ?c do pracy lewÄ? p????kulÄ?, aktywujemy r??wnie?? prawÄ?.

 

Badania z elektroencefalografem wykaza??y, ??e lewa p????kula (dominujÄ?ca u os??b praworÄ?cznych) jest bardziej aktywna od prawej, kiedy cz??owiek siÄ? wypowiada, uwa??nie s??ucha, pisze, liczy w pamiÄ?ci, my??li logicznie, analizuje, rozwiÄ?zuje zadania matematyczne i szuka odpowiedzi na problemy naukowe.

 

Jest to p????kula, kt??rÄ? charakteryzuje dos??owno??Ä?, poniewa?? jej domenÄ? jest rozk??adanie wszystkiego na czynniki pierwsze. Dlatego te?? osobom, u kt??rych dominuje lewa p????kula, trudniej jest zrozumieÄ? przeno??nie i zwiÄ?zki frazeologiczne. Du??o lepiej radzÄ? sobie one z materia??em, kt??ry mo??na poddaÄ? racjonalnej, logicznej ocenie, ni?? np. z interpretacjÄ? wiersza. Lewa p????kula odpowiada r??wnie?? liczby i numery. Ce[beeep]e jÄ? matematyczno??Ä? dzia??ania, dlatego informacje, kt??re do niej trafiajÄ?, sÄ? przetwarzane sekwencyjnie.

 

Z kolei prawa p????kula (dominujÄ?ca u os??b leworÄ?cznych) odpowiada za tw??rczo??Ä?, formy, kolory, rytm, analogie, metafory i og????. Wykorzystywana jest przy czynno??ciach, wymagajÄ?cych wyobra??ni. ?šwietnie radzi sobie z wizualizacjÄ?. Osoby, u kt??rych ta p????kula dominuje, my??lÄ? obrazowo, np. kiedy us??yszÄ? â?ždrzewoâ?, widzÄ? drzewo, podczas gdy osoby o dominujÄ?cej lewej p????kuli majÄ? w tym przypadku przed oczami s??owo drzewo. Prawa p????kula potrafi uchwyciÄ? ca??o??Ä? problemu, nie rozbiera wszystkiego na czynniki pierwsze. W niej r??wnie?? umiejscowione sÄ? umiejÄ?tno??ci przestrzenne, odpowiadajÄ?ce za lepszÄ? orientacjÄ? terenie.

 

Tu tak??e kszta??tuje siÄ? gust i poczucie estetyki oraz zdolno??ci plastyczne i muzyczne.

 

W praktyce obie p????kule siÄ? uzupe??niajÄ?. Podczas s??uchania piosenki, prawÄ? p????kulÄ? interesujÄ?: melodia, rytm oraz rymy, a lewÄ? s??owa, sk??adnia, sens zda??.

 

Szko??y dopasowane do praworÄ?cznych

W szko??ach od uczni??w wymaga siÄ? przede wszystkim umiejÄ?tno??ci s??uchania i czytania ze zrozumieniem, pisania oraz liczenia. Za to wszystko odpowiada lewa p????kula. Osoby praworÄ?czne, u kt??rych to ona dominuje, sÄ? wiÄ?c w uprzywilejowanej sytuacji.

 

Tymczasem proces uczenia siÄ? przebiega najefektywniej, kiedy anga??ujemy do pracy obie p????kule. Warto wiec do materia??u, kt??ry nale??y przerobiÄ?, w??Ä?czyÄ? kolor, rytm, przestrze??, wyobra??enia i emocje. Informacje bÄ?dÄ? wtedy lepiej zapamiÄ?tywane.

 

 

 

??r??d??o fitness.wp.pl