Co robić, by nie chorować?

[Ciri 30]

WiÄ?kszo??Ä? chor??b, nawet tych ciÄ???kich, jest uleczalna. Jest jeden warunek: choroby te muszÄ? zostaÄ? wykryte na czas. Jak to zrobiÄ?? Przede wszystkim trzeba mieÄ? ??wiadomo??Ä?, ??e dobre samopoczucie nie zawsze ??wiadczy o zupe??nym zdrowiu.

 

Wiele powa??nych chor??b nie daje ??adnych objaw??w a?? do chwili, gdy przejdÄ? w fazÄ? zaawansowanÄ?. W takim momencie leczenie jest najczÄ???ciej bardzo trudne i nie zawsze ko??czy siÄ? sukcesem.

Narodowy Test Zdrowia z 2011 roku wykaza??, ??e po??owa Polak??w nie robi ??adnych bada?? profilaktycznych

Jest to jeden z powod??w, dla kt??rych ??rednia d??ugo??Ä? ??ycia Polak??w jest o kilka lat ni??sza ni?? ??rednia d??ugo??Ä? ??ycia mieszka??c??w innych kraj??w Unii Europejskiej. Mo??na to zmieniÄ? tylko w jeden spos??b. Trzeba regularnie robiÄ? badania profilaktyczne.

 

Ich rodzaj oraz czÄ?stotliwo??Ä? zale??y przede wszystkim od tego, ile mamy lat, ale nie tylko tym nale??y siÄ? kierowaÄ?. Bez wzglÄ?du na wiek, przynajmniej raz na rok wykonujemy podstawowe badania krwi, czyli morfologiÄ? i badanie moczu. Co 2-3 lata nale??y natomiast zrobiÄ? badanie EKG.

Odwied?? ginekologa

Pierwsze badanie cytologiczne powinno byÄ? wykonane, po rozpoczÄ?ciu wsp??????ycia lub po uko??czeniu 20 lat. MiÄ?dzy 20. a 30. rokiem ??ycia powinno siÄ? wykonywaÄ? cytologiÄ? raz na 2-3 lata, chyba ??e istniejÄ? wskazania do czÄ?stszych bada?? (ocenia to lekarz ginekolog na podstawie badania).

Po uko??czeniu 25. roku ??ycia trzeba zrobiÄ? USG transwaginalne (przezpochwowe) narzÄ?d??w rodnych. Podczas tego badania mo??na rozpoznaÄ? wszelkie wady w budowie uk??adu rozrodczego, jest ono tak??e przydatne w diagnozowaniu zespo??u policystycznych jajnik??w â?? ma to szczeg??lne znaczenie dla kobiet planujÄ?cych posiadanie dziecka. Je??li lekarz nie stwierdzi nieprawid??owo??ci, badanie powtarzamy co 2-3 lata.

W tym wieku trzeba r??wnie?? zaczÄ?Ä? regularnie (raz na dwa lata) robiÄ? badanie USG piersi. Gdy badanie wykazuje jakie?? zmiany (np. torbiele), ultrasonografia musi byÄ? powtarzana czÄ???ciej (zwykle raz na 3-6 miesiÄ?cy). Niezale??nie od tego, raz w miesiÄ?cu badamy piersi samodzielnie. Piersi powinny byÄ? kontrolowane przy ka??dej wizycie u ginekologa. Je??li lekarz badania nie przeprowadza, popro??, by to zrobi??.

Je??li do tej pory nie bada??a?? tarczycy, popro?? lekarza rodzinnego o skierowanie na kontrolÄ? poziomu TSH (hormonu tyreotropowego) we krwi. Po uko??czeniu 25. roku ??ycia raz na rok wykonujemy r??wnie?? badanie poziomu glukozy we krwi.

Przynajmniej raz w roku odwied?? dentystÄ?, a raz na dwa lata okulistÄ?.

Po 25. roku ??ycia

Badania ginekologiczne takie jak cytologia, USG piersi oraz USG transwaginalne wykonujemy profilaktycznie raz na rok. Je??li jednak w twojej najbli??szej rodzinie (np.: u matki, babci, siostry czy ciotki) by??y przypadki nowotwor??w piersi, warto najp????niej po 35. roku ??ycia zrobiÄ? mammografiÄ? i od tej pory powtarzaÄ? jÄ? co 12 miesiÄ?cy.

Po trzydziestce powinna?? raz na 3-4 lata zrobiÄ? prze??wietlenie (RTG) klatki piersiowej. Je??li jednak palisz papierosy, takie badanie nale??y wykonywaÄ? co roku.

Je??li masz stresujÄ?cÄ? pracÄ?, po 35. roku ??ycia powinna?? zrobiÄ? tak??e badanie poziomu cholesterolu i tr??jgliceryd??w we krwi. Je??li jego wynik nie bÄ?dzie budzi?? niepokoju lekarza, wystarczy, ??e bÄ?dziesz je powtarzaÄ? co 4-5 lat.

Co 12 miesiÄ?cy zr??b pomiar ci??nienia krwi. Je??li w twojej rodzinie by??y przypadki nadci??nienia, r??b takie badanie 2-3 razy do roku. Pro?? o zbadanie ci??nienia przy ka??dej wizycie u lekarza og??lnego.

Po 40. roku ??ycia

Do zestawu bada??, kt??re regularnie wykonywa??a?? pomiÄ?dzy 20. a 40. rokiem ??ycia, dodaj pomiary poziomu elektrolit??w: sodu, potasu i magnezu. Takie testy pomagajÄ? wykryÄ? m.in. zaburzenia pracy nerek. Po czterdziestce nale??y te?? zrobiÄ? badania poziomu fosforan??w wapnia i witaminy D3 we krwi. Te substancje majÄ? wp??yw na stan ko??ci, a wczesne wykrycie niedobor??w pomo??e zapobiegaÄ? osteoporozie.

Je??li czÄ?sto bolÄ? ciÄ? stawy, zr??b badanie poziomu kwasu moczowego w surowicy krwi, pomaga ono wykryÄ? dnÄ? moczanowÄ?. PomiÄ?dzy 40. a 45. rokiem ??ycia nale??y te?? zrobiÄ? badania hormonalne: estradiolu (E2) i hormonu folikulotropowego (FSH).

W tym wieku nale??y te?? regularnie co 2-3 lata wykonywaÄ? badanie mammograficzne piersi. Co najmniej raz na dwa lata zr??b badanie cytologiczne. Nale??y te?? sprawdzaÄ?, czy wszystko jest w porzÄ?dku z naszÄ? wÄ?trobÄ?. W tym celu trzeba wykonaÄ? tzw. pr??by wÄ?trobowe (Alat, Aspat, bilirubina).

Raz na dwa lata popro?? okulistÄ? o zrobienie pomiaru ci??nienia ??r??dga??kowego w oku. Badanie jest pomocne w wy krywaniu jaskry, kt??ra mo??e siÄ? staÄ? przyczynÄ? utraty wzroku w p????niejszym wieku.

Co 12 miesiÄ?cy zr??b badanie na obecno??Ä? krwi utajonej w kale. Pomaga ono w wykryciu chor??b nowotworowych przewodu pokarmowego.

Po 50. roku ??ycia

Regularnie wykonuj te same badania, kt??re robi??a?? pomiÄ?dzy 20. a 50. rokiem ??ycia. Je??li stosujesz hormonalnÄ? terapiÄ? zastÄ?pczÄ?, raz do roku wykonaj badanie gÄ?sto??ci ko??ci â?? densytometriÄ?. Nale??y je powtarzaÄ? co dwa lata.

W okresie menopauzy warto te?? zbadaÄ? TSH (hormon tyreotropowy), poniewa?? w tym czasie czÄ?sto dochodzi do niedoczynno??ci tarczycy. Raz na rok powinna?? wykonaÄ? badanie EKG.

Bez wzglÄ?du na to, jak oceniasz w??asny s??uch, wybierz siÄ? na badanie sprawdzajÄ?ce jego jako??Ä?. OkulistÄ? zacznij odwiedzaÄ? czÄ???ciej ni?? do tej pory. W tym wieku nale??y badaÄ? oczy raz do roku.